Zelfs de vakbonden zien noodzaak van ontslagen in corporatiesector
Woningcorporaties met relatief hoge bedrijfslasten zijn het aan hun huurders verplicht in de kosten te snijden. Dat zeggen vrijwel alle betrokken partijen in de corporatiesector, tot aan de vakbonden toe.
‘Het is heel vervelend als er mensen uit moeten, maar je moet op een efficiënte manier werken,’ zegt Edith Werger van De Unie. ‘Dat is de afgelopen jaren te weinig gebeurd.’
Veel duurder
Branchevereniging Aedes publiceerde onlangs een lijst waaruit blijkt dat sommige woningcorporaties tot drie keer zo duur zijn in hun bedrijfsvoering als de goedkoopste branchegenoten. In extreme gevallen gaat het zelfs om een factor vijf. Zo is R&B Wonen uit het Zeeuwse Borssele volgens Aedes jaarlijks slechts €345 per woning kwijt aan bedrijfslasten. Bij woningcorporatie Dudok Wonen uit Hilversum gaat het om €1826.
Wachtlijsten
Ook bij de grote spelers in de sector lopen de bedrijfskosten sterk uiteen. De Key uit Amsterdam geeft jaarlijks €792 per woning uit aan zaken als loonkosten, kantoorhuur en automatisering. Bij Lefier, een grote corporatie in Groningen, is dat €1458.
‘De rekening gaat uiteindelijk naar een ander’, zegt Johan Conijn, buitengewoon hoogleraar woningmarkt. ‘Huurders moeten meer betalen of er ontstaan langere wachtlijsten omdat er minder kan worden gebouwd.’
Nieuwe rekenmethode
Woningcorporaties konden zich lang verschuilen achter hun jaarrekeningen die door verschil in definities onderling moeilijk te vergelijken zijn. Nu heeft Aedes met PwC een rekenmethode ontwikkeld om de kosten wel inzichtelijk te maken. Ruim driekwart van de corporaties deed vrijwillig mee.
De gevolgen zullen snel merkbaar zijn, verwacht Robbert Jan Poerstamper van accountantskantoor PwC. ‘Door benchmarking worden de verschillen binnen een paar jaar kleiner. Dat zag je in andere sectoren ook.’ Poerstamper maakte eerder in de thuiszorg en het onderwijs kosten- en kwaliteitsverschillen sectorbreed inzichtelijk. Ook corporaties met hoge kosten zullen zich gedwongen voelen iets aan hun uitgaven te doen.
Geflatteerd
Op de rekenmethode valt nog wel wat af te dingen door incidentele resultaten. Zo erkent Peter Bevers, directeur-bestuurder van R&B Wonen dat zijn score van €345 geflatteerd is. ‘We hebben geprofiteerd van een eenmalige bate. Als je daarvoor corrigeert is de bedrijfslast per woning €573.’ Ook dan scoort de Zeeuwse corporatie echter goed, omdat ze een klein personeelsbestand heeft.
Omgekeerd wijst Dudok uit Hilversum juist op eenmalige lasten in het vergelijkingsjaar 2013. De corporatie erkent dat de kosten omlaag moeten. Maar een deel van de hoge lasten wordt verklaard door een reorganisatielast die nu juist is genomen om de kosten op termijn te verminderen.
Duwen en knijpen
Sommige corporaties lijken er een sport van te maken alles zo goedkoop mogelijk te doen. Arjan Deutekom van Goede Stede in Almere zegt tot een bedrijfslast van €445 te zijn gekomen door over alles te onderhandelen. ‘Er valt nog zo veel te verdienen. Bij nieuwbouw, bij ICT, bij onderhoud, bij de accountant: Overal valt te duwen en te knijpen.’
Reorganisaties zijn bij Goede Stede niet nodig geweest. ‘Door natuurlijk verloop zijn we in acht jaar van 90 naar 62 mensen gegaan.’
Kwaliteit in plaats van efficiency
Toch zullen de meeste corporaties er niet aan ontkomen te snijden in het personeel. Rob Haans van de Alliantie kondigde eerder dit jaar aan 110 van de 700 arbeidsplaatsen te schrappen. Eerder deed hij hetzelfde bij De Key. De reductie van werknemers van 450 naar 300 verklaart voor een belangrijk deel waarom De Key in de benchmark zo goed scoort. Haans: ‘Er was in de sector lange tijd heel veel aandacht voor kwaliteit en weinig voor bedrijfsvoering en efficiency.’
Toch is het voor corporatiebestuurders geen gelopen race. De vakbonden erkennen dat er soms maatregelen nodig zijn. Maar daar staat wel een voorwaarde tegenover. Werger van De Unie zei eerder dat de top ook naar de eigen salarissen moest kijken. En dat mooie salaris is nu net een verworvenheid die de meeste directeuren niet ter discussie wensen te stellen.